بیمه نامه شخص ثالث چیست؟

بیمه شخص ثالث، بیمه ای اجباری برای تمام دارندگان وسایل نقلیه زمینی در برابر خسارات جانی و مالی وارد شده به اشخاص ثالث است. در بیمه شخص ثالث، مالك وسيله نقليه، شخص اول به شمار می آيد (كه در اكثر بيمه‌نامه ها تحت عنوان بيمه‌گزار شناخته می شود)، شخص دوم، شركت بيمه است كه متعهد به جبران هزينه ها طبق قرارداد است (كه در بيمه نامه با عنوان بيمه‌گر درج می شود) و در نهايت شخص ثالث، فرد زيان ديده در حوادث رانندگی است (كه منظور غير از راننده مقصر است). تمامی اشخاصی كه در يك حادثه تصادف، زيان مالی و جانی می بينند، تحت پوشش بيمه شخص ثالث قرار گرفته و اين بيمه هزينه های مربوط به درمان، فوت و خسارات وارد شده به اموال را جبران می كند. در اين گونه اتفاقات، راننده مقصر هم می تواند از مزايای بيمه حوادث راننده كه شاخه ای جديد از بيمه شخص ثالث به شمار می آيد استفاده كند.

پوشش‌های بیمه ثالث

بیمه شخص ثالث دو نوع خسارات مالی و جانی یا همان خسارات بدنی شخص ثالث را پوشش می دهد و بیمه‌گر متعهد به پرداخت حداکثر پوشش بیمه شخص ثالث اتومبیل برای جبران خسارت های جانی و مالی مطابق حداکثر تعهدات توافقی در بیمه‌نامه شخص ثالث است.

خسارت مالی: خسارت‌هایی كه به اموال اشخاص ثالث وارد می‌شود مانند تصادف و خسارت به خودروی ثالث. چنین خسارت هایی، زیان مادی شخص ثالث دارنده وسیله نقلیه موضوع بیمه را شامل می گردد.

خسارت بدنی: خسارت های جانی اشخاص ثالث که شامل فوت، نقص عضو و هزینه های پزشکی ناشی از حادثه با موضوع بیمه باشد. خسارت بدنی پرداختی یا همان دیه یا ارش (دیه ای که مقدار آن در شرع مقدس مشخص نشده است) به نوع صدمه بدنی مانند شکستگی، نقص عضو و از کار افتادگی جزئی یا کلی ـ موقت یا دائم ـ دیه فوت و هزینه معالجه اشخاص ثالث در اثر حوادث تحت پوشش بیمه شخص ثالث بستگی دارد.

محاسبه نرخ بیمه شخص ثالث

مبنای محاسبه حق بیمه شخص ثالث و میزان پوشش مالی و بدنی آن، بر اساس دیه کامل یک انسان در ماه حرام (دیه ماه غیرحرام + یک سوم مبلغ آن) است. چهار ماه ذی القعده، ذی الحجه، محرم و رجب ماه‌های حرام در تقویم قمری به شمار می‌آیند. مادۀ ۱۵ قانون مجازات اسلامی در تعریف دیه می‌گوید: دیه، مالی است که از طرف شارع برای جنایت تعیین شده است. ماده ۲۹۴ همین قانون در تکمیل این تعریف گفته است: دیه، مالی است کـه بـه سبب جنایت بر نفس یا عضو، به فرد خسارت‌دیده یا به بازماندگان او داده می شود.
قوه قضائیه، در ابتدای هر سال، میزان دیه کامل انسان را در ماه حرام اعلام می‌کند. بر همین اساس، هر ساله، بیمه مرکزی حداقل و حداکثر حق بیمه شخص ثالث را بر اساس نرخ دیه و تعداد سیلندر وسیله نقلیه به شرکت‌های بیمه اعلام می کند. حداقل پوشش مالی بیمه شخص ثالث، معادل یک‌ چهلم (یا ۲٫۵ درصد) دیه ماه حرام و حداکثر پوشش آن معادل نصف دیه ماه حرام است.

عوامل تاثیرگذار دیگر در تعیین نرخ حق بیمه شخص ثالث اتومبیل

تخفیف بیمه شخص ثالث (تخفیف عدم خسارت خودرو)

یکی از عامل های تاثیرگذار بر نرخ بیمه شخص ثالث، تخفیف عدم خسارت بیمه است یعنی به تعداد سالی که بیمه‌گزار از بیمه‌گر خسارت دریافت نکرده باشد در هنگام تمدید بیمه‌نامه می تواند از شرکت بیمه‌گر تخفیف بگیرد و مبلغ تخفیف از حق بیمه شخص ثالث او کسر خواهد شد. نحوه محاسبه تخفیف به این صورت است که به ازای هرسال عدم خسارت، 5 درصد تخفیف بیمه تا سقف 70 درصد درنظر گرفته می شود.

طبق قانون جدید بیمه شخص ثالث، در صورت خسارت، تمام تخفیفات بیمه‌گزار به یکباره از بین نمی برد بلکه کاهش تخفیفات به صورت پلکانی خواهد بود. در صورتیکه خسارت وارده مالی باشد برای بار اول 20 درصد، بار دوم 30 درصد و بار سوم و بیشتر 40 درصد از تخفیفات کسر خواهد شد. چنانچه خسارت وارده جانی باشد برای بار اول 30 درصد، بار دوم 70 درصد و بار سوم 100 درصد از تخفیفات کسر می شود.

کاربری خودرو

کاربری خودرو نشان دهنده میزان احتمال ریسک بروز حادثه آن حین رانندگی است. خودروهایی نظیر تاکسی‌ها یا خودروهای آموزش رانندگی و ... به دلیل ذکر شده بیشتر در معرض حوادث رانندگی هستند و بیمه‌گزاران این خودروها، باید حق بیمه شخص ثالث بیشتری پرداخت کنند. حق بیمه خودروهای تعلیم رانندگی با 15%، آژانس و کرایه درون شهری با 10% و تاکسی برون شهری و کرایه برون شهری با 20% افزایش نسبت به حق بیمه های خودروهای مشابه محاسبه می شود.

جریمه دیرکرد بیمه‌‍ شخص ثالث

نقطه مقابل تخفیف عدم خسارت بیمه شخص ثالث، جریمه دیرکرد است و باعث افزایش حق‌بیمه می‌شود. همان‌طور که اشاره کردیم بیمه شخص ثالث برای تمامی دارندگان وسایل نقلیه موتوری اجباری است؛ درصورت تاخیر در تمدید بیمه ‌شخص ثالث خودرو، به صورت روزشمار مبلغی به حق بیمه اضافه خواهد شد. اضافه شدن جریمه دیرکرد به حق بیمه به صورت روزشمار تنها تا 365 روز محاسبه و اعمال می‌شود؛ به این صورت که جریمه دیرکرد بیمه‌نامه ‌شخص ثالث برای تأخیر بیشتر از یک سال ثابت خواهد ماند و تغییری نمی‌کند.
مانند محاسبه بیمه شخص ثالث، عوامل متعددی همچون شرکت بیمه، تعداد سیلندر ماشین‌های سواری، ظرفیت بار ماشین‌های بارکش و … در محاسبه جریمه روزانه دیرکرد بیمه ‌شخص ثالث تأثیرگذارند.

میزان پوشش مالی بیمه ثالث

هر سال، کمترین و بیشترین میزان پوشش مالی بیمه های شخص ثالث ماشین از جانب بیمه مرکزی تعیین می گردد که بیمه‌گزار می‌تواند با پرداخت حق بیمه بیشتر، پوشش مالی بیشتری دریافت کند.

سال ساخت خودرو

در برخی از شرکت‌های بیمه نرخی به عنوان ضریب کهنگی برای خودروهای قدیمی با عمر بیش از ۱۵ سال در نظر گرفته می‌شود به گونه‌ای که به ازای هر سال مازاد بر 15 سال دو درصد و حداکثر 20 درصد به مبلغ حق بیمه مربوطه اضافه می شود.

تخفیف بیمه شخص ثالث ارائه شده از طرف شرکت بیمه‌گر

شرکت‌های بیمه این امکان را دارند که براساس استفاده از تخفیف‌های مجاز، حق بیمه بیمه‌گذار را با قیمت پایین‌تری محاسبه کنند. البته حق بیمه دریافتی از بیمه‌گذار نباید از حداقل حق بیمه‌ای که او باید پرداخت کند کمتر باشد.

مدت اعتبار بیمه‌نامه شخص ثالث

مدت اعتبار بیمه‌نامه ‌شخص ثالث می‌تواند از چند روز تا یک سال باشد. برخی از شرکت‌‌های بیمه، بیمه ‌شخص ثالث را به صورت روزشمار نیز ارائه می‌دهند. در کل خرید بیمه شخص ثالث به صورت سالانه مقرون‌ به‌ صرفه‌ تر است چرا که بیمه‌های کوتاه مدت برای شرکت‌های بیمه ریسک بیشتری دارند و به همین علت، با قیمت بیشتری ارائه می‌شوند. در شرکت بیمه البرز نیز صدور بیمه نامه کوتاه مدت صرفا بنا به درخواست بیمه گذار با مدت اعتبار 3 ماهه (90 روز) و 6 ماهه (180 روز) به ترتیب با دریافت 30% و 60% از حق بیمه یکسال بلامانع می باشد.