آیین نامه شماره 53
آيين نامه شماره 53 در خصوص شرايط عمومی بيمهنامه بدنه وسايل نقليه زمينی
مصوب 1384,12,09
شوراي عالي بيمه در اجراي بند 3 ماده 17 قانون تأسيس بيمه مركزي ايران و بيمه گري در جلسه مورخ 1384/12/09 آييننامه شرايط عمومي بيمه بدنه وسايل نقليه زميني را شامل 24 ماده و 10 تبصره به شرح زير تصويب نمود:
فصل اول: كليات
ماده 1: اساس قرارداد
اين بيمه نامه براساس قانون بيمه مصوب ارديبهشت ماه 1316 و پيشنهاد بيمهگذار (كه جزء لاينفك بيمه نامه ميباشد) تنظيم شده و مورد توافق طرفين است.آن قسمت از پيشنهاد كتبي بيمهگذار كه مورد قبول بيمهگر نبوده و همزمان با صدور بيمهنامه يا قبل از آن به صورت كتبي به بيمهگذار اعلام گرديده است جزء تعهدات بيمهگر محسوب نميشود.
ماده 2: اصطلاحات
اصطلاحات زير صرفنظر از هر معني و مفهوم ديگري كه ممكن است داشته باشند در اين شرايط عموميبا تعريف مقابل آن به كار رفته است:
1- بيمهگر: شركت بيمهاي است كه مشخصات آن در اين بيمهنامه درج گرديده است و در ازاي دريافت حق بيمه، جبران خسارت احتمالي را طبق شرايط اين بيمهنامه به عهده ميگيرد.
2- بيمهگذار: شخص حقيقي يا حقوقي است كه مالك موضوع بيمه است يا به يكي از عناوين قانوني، نمايندگي مالك يا ذينفع را داشته يا مسئوليت حفظ موضوع بيمه را از طرف مالك دارد و قرارداد بيمه را با بيمهگر منعقد ميكند و متعهد پرداخت حق بيمه آن ميباشد.
3- ذينفع: شخصي است كه بنا به درخواست بيمهگذار نام وي در اين بيمهنامه درج گرديده است و تمام يا بخشي از خسارت به وي پرداخت ميشود.
4- حق بيمه: مبلغي است كه در بيمهنامه مشخص شده و بيمهگذار موظف است آن را هنگام صدور بيمهنامه يا به ترتيبي كه در بيمهنامه مشخص ميشود به بيمهگر پرداخت نمايد.
5- موضوع بيمه: وسيله نقليه زميني است كه مشخصات آن در اين بيمهنامه درج شده است. لوازميكه مطابق كاتالوگ وسيله نقليه بيمه شده به خريدار تحويل و يا در بيمهنامه درج شده است نيز جزو موضوع بيمه محسوب ميشود.
6- فرانشيز: بخشي از هر خسارت است كه به عهده بيمهگذار است و ميزان آن در بيمهنامه مشخص ميگردد.
7- مدت اعتبار بيمهنامه: شروع و پايان مدت اعتبار بيمهنامه به ترتيبي خواهد بود كه در بيمهنامه معين ميگردد.
فصل دوم: خسارت ها و هزينه هاي تحت پوشش
ماده 3. خسارت هاي تحت پوشش
جبران خسارت هاي وارد به موضوع بيمه و هزينه هاي مربوط، به شرح زير در تعهد بيمهگر خواهد بود:
1- خسارتي كه ناشي از برخورد موضوع بيمه به يك جسم ثابت يا متحرك و يا برخورد اجسام ديگر به موضوع بيمه و يا واژگوني و سقوط موضوع بيمه باشد و يا چنانچه در حين حركت، اجزا و يا محمولات موضوع بيمه به آن برخورد نمايد و موجب بروز خسارت شود.
2- خسارتي كه در اثر آتشسوزي، صاعقه و يا انفجار به موضوع بيمه و يا لوازم يدكي اصلي همراه آن وارد گردد.
3- در صورتي كه موضوع بيمه دزديده شود و يا در اثر عمل دزدي يا شروع به دزدي به وسيله نقليه و يا وسايل اضافي آن كه در بيمه نامه درج شده است خسارت وارد شود.
4- خسارتي كه در جريان نجات و يا انتقال موضوع بيمه خسارت ديده به آن وارد شود.
5- خسارت باطري و لاستيك هاي چرخ موضوع بيمه در اثر هر يك از خطرات بيمه شده تا پنجاه درصد قيمت نو قابل پرداخت است.
ماده 4- هزينه هاي قابل تامين
هزينه هاي متعارفي كه بيمهگذار براي نجات موضوع بيمه خسارت ديده و جلوگيري از توسعه خسارت و نيز انتقال موضوع بيمه خسارت ديده به نزديك ترين محل مناسب براي تعمير آن پرداخت مينمايد حداكثر تا بيست درصد كل خسارت وارده قابل جبران خواهد بود.
فصل سوم: خسارت هاي مستثنا شده يا غير قابل جبران
ماده 5. خسارت هاي مستثنا شده
خسارت هاي زير تحت پوشش اين بيمهنامه نيست مگر آنكه دربيمهنامه يا الحاقيه آن به نحو ديگري توافق شده باشد:
1- خسارت هاي ناشي از سيل، زلزله و آتشفشان.
2- خسارت هايي كه به علت استفاده از موضوع بيمه در مسابقه اتومبيل راني يا آزمايش سرعت به آن وارد شود.
3- خسارت هاي وارد به موضوع بيمه به علت حمل مواد منفجره، سريع الاشتعال و يا اسيدي مگر آنكه موضوع بيمه مخصوص حمل آن باشد.
4- خسارت هاي وارده در اثر پاشيده شدن رنگ، اسيد و ساير مواد شيميايي روي بدنه موضوع بيمه مگر آنكه ناشي از حوادث تحت پوشش بيمه باشد.
5- خسارت ناشي از سرقت لوازم و قطعات موضوع بيمه پس از وقوع حادثه.
6- خسارت ناشي از كشيدن ميخ و ساير اشياء مشابه روي بدنه موضوع بيمه.
7- كاهش ارزش موضوع بيمه حتي اگر در اثر وقوع خطرات بيمه شده باشد.
8- زيان ناشي از عدم امكان استفاده از موضوع بيمه حادثه ديده به علت تحقق خطرات تحت پوشش بيمهنامه.
ماده 6. خسارت هاي غير قابل جبران
در موارد زير جبران خسارت در تعهد بيمهگر نخواهد بود:
1- خسارت هاي ناشي از جنگ، شورش، اعتصاب و يا تهاجم.
2- خسارت هاي مستقيم و غير مستقيم ناشي از انفجارهاي هسته اي.
3- خسارت هايي كه عمداً توسط بيمهگذار، ذي نفع و يا راننده موضوع بيمه به آن وارد ميشود.
4- خسارت هاي وارده به موضوع بيمه حين گريز از تعقيب مقامات انتظاميمگر آنكه عمل گريز توسط متصرفين غير قانوني باشد.
5- در صورتي كه راننده موضوع بيمه هنگام وقوع حادثه فاقد گواهينامه رانندگي باشد يا گواهينامه رانندگي وي باطل شده باشد و يا مطابق مقررات راهنمايي و رانندگي گواهينامه راننده براي رانندگي موضوع بيمه متناسب نباشد. اتمام اعتبار گواهينامه در حكم بطلان آن نيست.
6- خسارت هاي ناشي از حوادثي كه طبق گزارش مقامات ذي صلاح به علت مصرف مشروبات الكلي و يا استعمال مواد مخدر يا روان گردان توسط راننده موضوع بيمه بوجود آمده باشد.
7- خسارت ناشي از بكسل كردن وسيله نقليه ديگر مگر آنكه موضوع بيمه مخصوص و مجاز به انجام اين كار باشد و اصول و مقررات ايمني را رعايت كرده باشد.
8- خسارت هاي وارده به وسايل و دستگاههاي الكتريكي و الكترونيكي موضوع بيمه در صورتي كه ناشي از نقص و خرابي در كاركرد آنها باشد.
9- خسارت هايي كه به علت حمل بار بيش از حد مجاز توسط موضوع بيمه به آن وارد شود.
فصل چهارم: وظايف و تعهدات بيمهگذار
ماده 7. رعايت اصل حد اعلاي حسن نيت
بيمه گذار مكلف است پرسش هاي كتبي بيمهگر را با دقت و صداقت و به طور كامل پاسخ دهد. هرگاه بيمه گذار در پاسخ به پرسش هاي بيمهگر عمداً از اظهار مطلبي خودداري و يا اظهار خلاف واقع بنمايد به نحوي كه مطالب اظهار نشده و يا اظهارات خلاف واقع، موضوع خطر را تغيير دهد و يا از اهميت آن در نظر بيمهگر بكاهد قرارداد بيمه از تاريخ انعقاد باطل و بلااثر خواهد بود حتي اگر مطلبي كه كتمان شده يا بر خلاف واقع اظهار شده است هيچگونه تاثيري در وقوع حادثه نداشته باشد. در اين صورت علاوه بر آنكه وجوه پرداختي بيمهگذار به وي مسترد نخواهد شد بيمهگر ميتواند اقساط معوق حق بيمه تا آن تاريخ را نيز از وي مطالبه نمايد.
ماده 8. پرداخت حق بيمه
قرارداد بيمه با تقاضاي بيمهگذار و قبول بيمهگر منعقد ميشود ولي شروع تأمين و اجراي تعهدات بيمهگر منوط به پرداخت حق بيمه به ترتيبي است كه در بيمهنامه پيش بيني شده است. چنانچه پرداخت حق بيمه به صورت قسطي باشد و بيمهگذار يك يا چند قسط از اقساط موعد رسيده حق بيمه را پرداخت نكند بيمهگر ميتواند بيمهنامه را فسخ نمايد. چنانچه بيمهگر بيمهنامه را فسخ نكرده باشد، در صورت وقوع حادثه، پرداخت خسارت تابع ضوابط پيش بيني شده در شرايط خصوصي بيمهنامه خواهد بود.
ماده 9. اعلام تشديد خطر
هرگاه در طول مدت بيمه تغييراتي در كيفيت و يا وضعيت و يا كاربري موضوع بيمه بوجود آيد كه موجب تشديد خطر شود بيمهگذار موظف است به محض اطلاع، بيمهگر را آگاه سازد. در صورت تشديد خطر قبل از وقوع خسارت، بيمهگر ميتواند حق بيمه اضافي متناسب با خطر را براي مدت باقيمانده مطالبه و در صورت عدم پرداخت آن توسط بيمهگذار، قرارداد بيمه را فسخ نمايد. هرگاه بعد از وقوع خسارت، تشديد خطر معلوم شود بيمهگر ميتواند خسارت را براساس نسبت حق بيمه تعيين شده به حق بيمه متناسب با خطر مشدد پرداخت كند.
ماده 10. اعلام خسارت
بيمهگذار موظف است حداكثر ظرف پنج روز كاري از تاريخ اطلاع خود از وقوع حادثه به يكي از مراكز پرداخت خسارت بيمهگر مراجعه و با تكميل فرم اعلام خسارت، وقوع حادثه را اعلام نمايد يا مراتب را ظرف مدت مذكور از طريق پست سفارشي به اطلاع بيمهگر برساند.همچنين بيمه گذار موظف است مدارك مثبته و ساير اطلاعاتي كه راجع به حادثه و تعيين ميزان خسارت از او خواسته ميشود را در اختيار بيمهگر قراردهد. در صورتي كه بيمهگذار هر يك از تعهدات فوق را انجام ندهد بيمهگر ميتواند ادعاي خسارت را رد كند مگر آنكه بيمهگذار ثابت كند به دليل امور غير قابل اجتناب از عهده انجام آنها برنيامده است.
ماده 11. عدم اظهارات خلاف واقع
هرگاه بيمهگذار به قصد تقلب، در خصوص خسارت و كيفيت وقوع حادثه به طور كتبي اظهارات نادرستي بنمايد و يا مدارك مجعول تسليم كند بيمهگر ميتواند وي را از دريافت خسارت محروم كند.
ماده 12. جلوگيري از وقوع حادثه و توسعه خسارت
بيمهگذار موظف است براي جلوگيري از وقوع حادثه و توسعه خسارت و يا نجات موضوع بيمه و لوازم همراه آن، اقدامات و احتياط هاي لازم را كه هركس عرفاً از مال خود ميكند به عمل آورد. چنانچه ثابت شود كه بيمهگذار عمداً از انجام اين اقدامات خودداري نموده است بيمهگر ميتواند به نسبت تاثير قصور بيمهگذار، خسارت پرداختي را تقليل دهد.
ماده 13. خودداري از جابجايي و يا تعمير وسيله نقليه
در صورت بروز حادثه بيمهگذار بايد از جابجايي وسيله نقليه جز به حكم مقررات يا دستور مقامات انتظامي و همچنين تعمير آن بدون موافقت بيمهگر خودداري نمايد.
ماده 14. انتقال حقوق بيمه گذار به بيمهگر
بيمهگر در حدودي كه خسارت وارده را قبول يا پرداخت ميكند در مقابل اشخاصي كه مسئول وقوع حادثه يا خسارت هستند قائم مقام بيمهگذار خواهد بود و بيمهگذار موظف است از هر عملي كه اقدام بيمهگر را عليه مسئول خسارت مشكل و يا نا مقدور ميسازد خودداري نمايد. در غير اين صورت بيمهگر ميتواند خسارت را پرداخت نكند يا در صورت پرداخت خسارت، حق استرداد آن را ازبيمهگذار خواهد داشت.
فصل پنجم - فسخ و انفساخ قرارداد بيمه
ماده 15: فسخ قرارداد بيمه
در موارد زير بيمهگر يا بيمهگذار ميتواند قرارداد بيمه را فسخ نمايد:
الف - موارد فسخ از طرف بيمهگر:
1- در صورتي كه بيمهگذار حق بيمه را به موقع نپردازد.
2- در صورت تشديد خطر مگر آنكه توافق خاصي بين طرفين صورت گرفته باشد.
3- چنانچه بيمهگذار سهواً از اظهار مطالبي خودداري يا اظهارات خلاف واقع بنمايد و مطالب اعلام نشده يا اظهارات خلاف واقع در ارزيابي خطر مؤثر باشد.
ب - موارد فسخ از طرف بيمهگذار:
1- در صورتي كه خطر موضوع بيمه كاهش يابد و بيمهگر حاضر به تخفيف در حق بيمه نشود.
2- در صورتي كه فعاليت بيمهگر به هر دليل متوقف شود.
تبصره - در صورتي كه بيمهگذار بنا به دلايل ديگري متقاضي فسخ بيمه نامه باشد بيمهگر حق بيمه مدت اعتبار بيمه نامه را به روش كوتاه مدت محاسبه و باقيمانده حق بيمه را به بيمه گذار پرداخت ميكند.
ماده 16- انفساخ قرارداد بيمه
در صورتي كه موضوع بيمه به علت وقوع حوادثي كه تحت پوشش اين بيمهنامه نيست از بين برود، بيمهنامه منفسخ ميگردد.
ماده 17: نحوه اعلام فسخ و برگشت حق بيمه
چنانچه بيمه گذار يا بيمهگر بخواهند بيمهنامه را فسخ كنند بايد مراتب را به طور كتبي و رسمي به طرف مقابل اطلاع دهند. اثر فسخ در تمام موارد ده روز پس از ابلاغ مراتب به اقامتگاه طرف مقابل شروع ميشود. در صورت فسخ قرارداد بيمه از طرف بيمهگر يا بيمهگذار يا انفساخ قرارداد بيمه، حق بيمه مدت اعتبار بيمه (به جز در مورد تبصره ماده 17) به صورت روز شمار محاسبه و باقيمانده به بيمهگذار مسترد ميگردد.
تبصره - در صورتي كه ذينفع بيمه نامه شخص ديگري غير از بيمهگذار باشد فسخ بيمهنامه توسط بيمهگذار مستلزم كسب موافقت ذينفع ميباشد. در صورت فسخ از طرف بيمهگر، مراتب بايد علاوه بر بيمهگذار به طور كتبي به اطلاع ذينفع نيز رسانده شود.
ماده 18: انتقال مالكيت وسيله نقليه بيمه شده
در صورت انتقال مالكيت موضوع بيمه به هر يك از انحاء قانوني، بيمهگذار ميتواند بيمهنامه را فسخ و حق بيمه مدت باقيمانده بيمهنامه خود را مسترد نمايد. در صورت عدم فسخ بيمهنامه چنانچه مالك جديد به تعهدات بيمهگذار در مقابل بيمهگر عمل نمايد، تعهدات بيمهگر در قبال مالك جديد ادامه خواهد يافت.
تبصره - چنانچه انتقال مالكيت موضوع بيمه پس از وقوع حادثه اي باشدكه به بيمهگر اعلام نشده است بيمه گر هيچ گونه مسئوليتي براي جبران خسارت هاي وارده در مقابل مالك جديد نخواهد داشت.
فصل ششم - نحوه تعيين و پرداخت خسارت
ماده 19: نحوه تعيين مقدار خسارت
مقدار خسارت قابل پرداخت توسط بيمه گر به ترتيب زير تعيين ميشود. در صورت عدم توافق در مورد ميزان خسارت طبق ماده 22 عمل خواهد شد.
الف - خسارت كلي
موضوع بيمه موقعي بكلي از بين رفته تلقي خواهد شد كه حداقل 60 روز پس از سرقت پيدا نشود يا به علت حوادث مشمول بيمه به نحوي آسيب ببيند كه مجموع هزينه هاي تعمير و تعويض قسمتهاي خسارت ديده آن با احتساب هزينه هاي نجات از 75 درصد قيمت آن در روز حادثه بيشتر باشد.
تبصره 1- در خسارت كلي ملاك محاسبه و تصفيه خسارت، ارزش معاملاتي موضوع بيمه در روز حادثه و حداكثر تا مبلغ بيمه شده خواهد بود. از خسارت كلي، ارزش بازيافتي احتمالي و كسورات مقرر كسر و هزينه متعارف نجات و حمل تا حد مقرر به آن اضافه ميشود مشروط بر اينكه از كل مبلغ بيمه بيشتر نشود.
تبصره 2- ارزش بازيافتي موضوع بيمه توسط بيمهگر تعيين ميشود. در صورت عدم موافقت بيمه گذار با ارزش تعيين شده، بيمهگر پس از تملك موضوع بيمه و انتقال سند، خسارت را با كسر فرانشيز و ساير كسورات و اضافه نمودن هزينه هاي متعارف نجات و حمل پرداخت خواهد نمود.
تبصره 3- با پرداخت خسارت كلي، قرارداد بيمه خاتمه مييابد و چنانچه مدت قرارداد بيمه بيش از يك سال باشد حق بيمه سال هاي بعد به بيمهگذار مسترد ميشود.
تبصره 4- قبل از پرداخت خسارت مربوط به سرقت كلي موضوع بيمه، سند مالكيت وسيله نقليه بيمه شده بايد به بيمهگر منتقل شود.
تبصره 5- چنانچه تا يك سال پس از پرداخت خسارت وسيله نقليه سرقت شده و انتقال مالكيت آن به بيمهگر، وسيله نقليه مذكور پيدا شود بيمهگر موظف است آن را با رعايت آييننامه بازيافت خسارت مصوب شوراي عالي بيمه به فروش رساند و سهم بيمهگذار از مبلغ بازيافتي را با توجه به درصدي كه از خسارت پرداختي كسر كرده است به وي پرداخت نمايد.
ب - خسارت جزئي
خسارت هايي كه مشمول تعريف مندرج در بند الف فوق نيست خسارت جزئي تلقي ميشود. ملاك تعيين خسارت جزئي، هزينه تعمير شامل دستمزد عادله و قيمت روز لوازم تعويضي پس از كسر استهلاك و فرانشيز و اضافه نمودن هزينه نجات و حمل تا حد مقرر خواهد بود. ميزان استهلاك براي قطعات تعويضي (به جز شيشه ها و شيشه چراغها) از شروع سال پنجم توليد وسيله نقليه به بعد براي هر سال 5 درصد و حداكثر 25 درصد خواهد بود.
ماده 20: مهلت و نحوه پرداخت خسارت
بيمهگر موظف است حداكثر پانزده روز بعد از تكميل مدارك و توافق طرفين در خصوص ميزان آن يا اعلام راي داور مرضي الطرفين، هيئت داوري يا دادگاه (موضوع ماده24) خسارت را پرداخت كند. اين مدت براي پرداخت خسارت سرقت موضوع بيمه 60 روز است كه از تاريخ اعلام خسارت به بيمهگر شروع و پس از سپري شدن اين مدت در صورت پيدا نشدن موضوع بيمه، خسارت وارده به موجب شرايط اين بيمهنامه پرداخت ميشود.
تبصره 1- بيمهگر ميتواند به جاي پرداخت نقدي خسارت، موضوع بيمه را در مدتي كه عرفاً كمتر از آن ميسر نيست تعمير كند يا وسيله نقليه مشابهي را در عوض آن به تملك بيمهگذار درآورد. در هر حال فرانشيز و استهلاك به عهده بيمهگذار خواهد بود.
تبصره 2- در صورتي كه مبلغ بيمه شده كمتر از ارزش موضوع بيمه در روز وقوع حادثه باشد بيمهگر فقط به تناسب مبلغ بيمه شده با قيمت واقعي آن در روز حادثه مسئول جبران خسارت خواهد بود.
فصل هفتم : ساير مقررات
ماده 21: بيمه مضاعف
اگر وسيله نقليه موضوع اين بيمه نامه در طول مدت اعتبار قرارداد، بدون قصد تقلب به موجب بيمهنامه يا بيمهنامههاي ديگري در مقابل تمام يا بخشي از خطرات مذكور در اين قرارداد بيمه شده باشد، در صورت وقوع خطرهاي تحت پوشش، بيمهگر موظف است خسارت را جبران و سپس براي دريافت سهم بقيه بيمهگرها به آنان مراجعه نمايد. چنانچه قبلاً تمام خسارت با استفاده از ساير بيمهنامهها جبران شده باشد بيمهگر تعهدي براي جبران خسارت در قبال بيمهگذار نخواهد داشت ولي اگر بخشي از خسارت توسط ساير بيمهگرها جبران شده باشد بيمهگر موظف است براساس نسبت تعهد خود به مجموع پوشش همه بيمهنامهها، خسارت را جبران نمايد.
ماده 22: ارجاع به داوري
طرفين قرارداد بايد اختلاف خود را تا حد امكان از طريق مذاكره حل و فصل نمايند. اگر اختلاف از طريق مذاكره حل و فصل نشد ميتوانند از طريق داوري يا مراجعه به دادگاه موضوع را حل و فصل كنند. در صورت انتخاب روش داوري، طرفين قرارداد ميتوانند يك نفر داور مرضي الطرفين را انتخاب كنند. در صورت عدم توافق براي انتخاب داور مرضي الطرفين هر يك از طرفين داور انتخابي خود را به صورت كتبي به طرف ديگر معرفي ميكند. داوران منتخب، داور سوميرا انتخاب و پس از رسيدگي به موضوع اختلاف با اكثريت آراء اقدام به صدور راي داوري ميكنند. در صورتي كه داوران منتخب براي انتخاب داور سوم به توافق نرسند هر يك از طرفين قرارداد ميتواند تعيين داور سوم را از دادگاه صالح خواستار شود. هر يك از طرفين حق الزحمه داور انتخابي خود را ميپردازد و حق الزحمه داور سوم به تساوي تقسيم ميشود.
ماده 23: مهلت اقامه دعوي
هرگونه ادعاي ناشي از اين بيمهنامه بايد حداكثر ظرف مدت دو سال از تاريخ بطلان، فسخ و يا انقضاي مدت بيمه نامه و در صورت وقوع حوادث تحت پوشش، از تاريخ وقوع حادثه اقامه شود و پس از دو سال مذكور ادعاي ناشي از اين بيمهنامه مسموع نخواهد بود. مرور زمان ميتواند يك دفعه توسط هر يك از طرفين با اظهارنامه رسميقطع شود. در صورت قطع شدن مرور زمان، به مدت باقيمانده مرور زمان يك سال اضافه خواهد شد.
ماده 24: قلمرو جغرافيايي پوشش قرارداد بيمه
پوشش هاي اين قرارداد شامل خسارت هايي است كه در محدوده جغرافيايي جمهوري اسلامي ايران ايجاد شود و تعميم آن به حوادث خارج از كشور مشروط به توافق خاص است.
مصوب 1384,12,09
شوراي عالي بيمه در اجراي بند 3 ماده 17 قانون تأسيس بيمه مركزي ايران و بيمه گري در جلسه مورخ 1384/12/09 آييننامه شرايط عمومي بيمه بدنه وسايل نقليه زميني را شامل 24 ماده و 10 تبصره به شرح زير تصويب نمود:
فصل اول: كليات
ماده 1: اساس قرارداد
اين بيمه نامه براساس قانون بيمه مصوب ارديبهشت ماه 1316 و پيشنهاد بيمهگذار (كه جزء لاينفك بيمه نامه ميباشد) تنظيم شده و مورد توافق طرفين است.آن قسمت از پيشنهاد كتبي بيمهگذار كه مورد قبول بيمهگر نبوده و همزمان با صدور بيمهنامه يا قبل از آن به صورت كتبي به بيمهگذار اعلام گرديده است جزء تعهدات بيمهگر محسوب نميشود.
ماده 2: اصطلاحات
اصطلاحات زير صرفنظر از هر معني و مفهوم ديگري كه ممكن است داشته باشند در اين شرايط عموميبا تعريف مقابل آن به كار رفته است:
1- بيمهگر: شركت بيمهاي است كه مشخصات آن در اين بيمهنامه درج گرديده است و در ازاي دريافت حق بيمه، جبران خسارت احتمالي را طبق شرايط اين بيمهنامه به عهده ميگيرد.
2- بيمهگذار: شخص حقيقي يا حقوقي است كه مالك موضوع بيمه است يا به يكي از عناوين قانوني، نمايندگي مالك يا ذينفع را داشته يا مسئوليت حفظ موضوع بيمه را از طرف مالك دارد و قرارداد بيمه را با بيمهگر منعقد ميكند و متعهد پرداخت حق بيمه آن ميباشد.
3- ذينفع: شخصي است كه بنا به درخواست بيمهگذار نام وي در اين بيمهنامه درج گرديده است و تمام يا بخشي از خسارت به وي پرداخت ميشود.
4- حق بيمه: مبلغي است كه در بيمهنامه مشخص شده و بيمهگذار موظف است آن را هنگام صدور بيمهنامه يا به ترتيبي كه در بيمهنامه مشخص ميشود به بيمهگر پرداخت نمايد.
5- موضوع بيمه: وسيله نقليه زميني است كه مشخصات آن در اين بيمهنامه درج شده است. لوازميكه مطابق كاتالوگ وسيله نقليه بيمه شده به خريدار تحويل و يا در بيمهنامه درج شده است نيز جزو موضوع بيمه محسوب ميشود.
6- فرانشيز: بخشي از هر خسارت است كه به عهده بيمهگذار است و ميزان آن در بيمهنامه مشخص ميگردد.
7- مدت اعتبار بيمهنامه: شروع و پايان مدت اعتبار بيمهنامه به ترتيبي خواهد بود كه در بيمهنامه معين ميگردد.
فصل دوم: خسارت ها و هزينه هاي تحت پوشش
ماده 3. خسارت هاي تحت پوشش
جبران خسارت هاي وارد به موضوع بيمه و هزينه هاي مربوط، به شرح زير در تعهد بيمهگر خواهد بود:
1- خسارتي كه ناشي از برخورد موضوع بيمه به يك جسم ثابت يا متحرك و يا برخورد اجسام ديگر به موضوع بيمه و يا واژگوني و سقوط موضوع بيمه باشد و يا چنانچه در حين حركت، اجزا و يا محمولات موضوع بيمه به آن برخورد نمايد و موجب بروز خسارت شود.
2- خسارتي كه در اثر آتشسوزي، صاعقه و يا انفجار به موضوع بيمه و يا لوازم يدكي اصلي همراه آن وارد گردد.
3- در صورتي كه موضوع بيمه دزديده شود و يا در اثر عمل دزدي يا شروع به دزدي به وسيله نقليه و يا وسايل اضافي آن كه در بيمه نامه درج شده است خسارت وارد شود.
4- خسارتي كه در جريان نجات و يا انتقال موضوع بيمه خسارت ديده به آن وارد شود.
5- خسارت باطري و لاستيك هاي چرخ موضوع بيمه در اثر هر يك از خطرات بيمه شده تا پنجاه درصد قيمت نو قابل پرداخت است.
ماده 4- هزينه هاي قابل تامين
هزينه هاي متعارفي كه بيمهگذار براي نجات موضوع بيمه خسارت ديده و جلوگيري از توسعه خسارت و نيز انتقال موضوع بيمه خسارت ديده به نزديك ترين محل مناسب براي تعمير آن پرداخت مينمايد حداكثر تا بيست درصد كل خسارت وارده قابل جبران خواهد بود.
فصل سوم: خسارت هاي مستثنا شده يا غير قابل جبران
ماده 5. خسارت هاي مستثنا شده
خسارت هاي زير تحت پوشش اين بيمهنامه نيست مگر آنكه دربيمهنامه يا الحاقيه آن به نحو ديگري توافق شده باشد:
1- خسارت هاي ناشي از سيل، زلزله و آتشفشان.
2- خسارت هايي كه به علت استفاده از موضوع بيمه در مسابقه اتومبيل راني يا آزمايش سرعت به آن وارد شود.
3- خسارت هاي وارد به موضوع بيمه به علت حمل مواد منفجره، سريع الاشتعال و يا اسيدي مگر آنكه موضوع بيمه مخصوص حمل آن باشد.
4- خسارت هاي وارده در اثر پاشيده شدن رنگ، اسيد و ساير مواد شيميايي روي بدنه موضوع بيمه مگر آنكه ناشي از حوادث تحت پوشش بيمه باشد.
5- خسارت ناشي از سرقت لوازم و قطعات موضوع بيمه پس از وقوع حادثه.
6- خسارت ناشي از كشيدن ميخ و ساير اشياء مشابه روي بدنه موضوع بيمه.
7- كاهش ارزش موضوع بيمه حتي اگر در اثر وقوع خطرات بيمه شده باشد.
8- زيان ناشي از عدم امكان استفاده از موضوع بيمه حادثه ديده به علت تحقق خطرات تحت پوشش بيمهنامه.
ماده 6. خسارت هاي غير قابل جبران
در موارد زير جبران خسارت در تعهد بيمهگر نخواهد بود:
1- خسارت هاي ناشي از جنگ، شورش، اعتصاب و يا تهاجم.
2- خسارت هاي مستقيم و غير مستقيم ناشي از انفجارهاي هسته اي.
3- خسارت هايي كه عمداً توسط بيمهگذار، ذي نفع و يا راننده موضوع بيمه به آن وارد ميشود.
4- خسارت هاي وارده به موضوع بيمه حين گريز از تعقيب مقامات انتظاميمگر آنكه عمل گريز توسط متصرفين غير قانوني باشد.
5- در صورتي كه راننده موضوع بيمه هنگام وقوع حادثه فاقد گواهينامه رانندگي باشد يا گواهينامه رانندگي وي باطل شده باشد و يا مطابق مقررات راهنمايي و رانندگي گواهينامه راننده براي رانندگي موضوع بيمه متناسب نباشد. اتمام اعتبار گواهينامه در حكم بطلان آن نيست.
6- خسارت هاي ناشي از حوادثي كه طبق گزارش مقامات ذي صلاح به علت مصرف مشروبات الكلي و يا استعمال مواد مخدر يا روان گردان توسط راننده موضوع بيمه بوجود آمده باشد.
7- خسارت ناشي از بكسل كردن وسيله نقليه ديگر مگر آنكه موضوع بيمه مخصوص و مجاز به انجام اين كار باشد و اصول و مقررات ايمني را رعايت كرده باشد.
8- خسارت هاي وارده به وسايل و دستگاههاي الكتريكي و الكترونيكي موضوع بيمه در صورتي كه ناشي از نقص و خرابي در كاركرد آنها باشد.
9- خسارت هايي كه به علت حمل بار بيش از حد مجاز توسط موضوع بيمه به آن وارد شود.
فصل چهارم: وظايف و تعهدات بيمهگذار
ماده 7. رعايت اصل حد اعلاي حسن نيت
بيمه گذار مكلف است پرسش هاي كتبي بيمهگر را با دقت و صداقت و به طور كامل پاسخ دهد. هرگاه بيمه گذار در پاسخ به پرسش هاي بيمهگر عمداً از اظهار مطلبي خودداري و يا اظهار خلاف واقع بنمايد به نحوي كه مطالب اظهار نشده و يا اظهارات خلاف واقع، موضوع خطر را تغيير دهد و يا از اهميت آن در نظر بيمهگر بكاهد قرارداد بيمه از تاريخ انعقاد باطل و بلااثر خواهد بود حتي اگر مطلبي كه كتمان شده يا بر خلاف واقع اظهار شده است هيچگونه تاثيري در وقوع حادثه نداشته باشد. در اين صورت علاوه بر آنكه وجوه پرداختي بيمهگذار به وي مسترد نخواهد شد بيمهگر ميتواند اقساط معوق حق بيمه تا آن تاريخ را نيز از وي مطالبه نمايد.
ماده 8. پرداخت حق بيمه
قرارداد بيمه با تقاضاي بيمهگذار و قبول بيمهگر منعقد ميشود ولي شروع تأمين و اجراي تعهدات بيمهگر منوط به پرداخت حق بيمه به ترتيبي است كه در بيمهنامه پيش بيني شده است. چنانچه پرداخت حق بيمه به صورت قسطي باشد و بيمهگذار يك يا چند قسط از اقساط موعد رسيده حق بيمه را پرداخت نكند بيمهگر ميتواند بيمهنامه را فسخ نمايد. چنانچه بيمهگر بيمهنامه را فسخ نكرده باشد، در صورت وقوع حادثه، پرداخت خسارت تابع ضوابط پيش بيني شده در شرايط خصوصي بيمهنامه خواهد بود.
ماده 9. اعلام تشديد خطر
هرگاه در طول مدت بيمه تغييراتي در كيفيت و يا وضعيت و يا كاربري موضوع بيمه بوجود آيد كه موجب تشديد خطر شود بيمهگذار موظف است به محض اطلاع، بيمهگر را آگاه سازد. در صورت تشديد خطر قبل از وقوع خسارت، بيمهگر ميتواند حق بيمه اضافي متناسب با خطر را براي مدت باقيمانده مطالبه و در صورت عدم پرداخت آن توسط بيمهگذار، قرارداد بيمه را فسخ نمايد. هرگاه بعد از وقوع خسارت، تشديد خطر معلوم شود بيمهگر ميتواند خسارت را براساس نسبت حق بيمه تعيين شده به حق بيمه متناسب با خطر مشدد پرداخت كند.
ماده 10. اعلام خسارت
بيمهگذار موظف است حداكثر ظرف پنج روز كاري از تاريخ اطلاع خود از وقوع حادثه به يكي از مراكز پرداخت خسارت بيمهگر مراجعه و با تكميل فرم اعلام خسارت، وقوع حادثه را اعلام نمايد يا مراتب را ظرف مدت مذكور از طريق پست سفارشي به اطلاع بيمهگر برساند.همچنين بيمه گذار موظف است مدارك مثبته و ساير اطلاعاتي كه راجع به حادثه و تعيين ميزان خسارت از او خواسته ميشود را در اختيار بيمهگر قراردهد. در صورتي كه بيمهگذار هر يك از تعهدات فوق را انجام ندهد بيمهگر ميتواند ادعاي خسارت را رد كند مگر آنكه بيمهگذار ثابت كند به دليل امور غير قابل اجتناب از عهده انجام آنها برنيامده است.
ماده 11. عدم اظهارات خلاف واقع
هرگاه بيمهگذار به قصد تقلب، در خصوص خسارت و كيفيت وقوع حادثه به طور كتبي اظهارات نادرستي بنمايد و يا مدارك مجعول تسليم كند بيمهگر ميتواند وي را از دريافت خسارت محروم كند.
ماده 12. جلوگيري از وقوع حادثه و توسعه خسارت
بيمهگذار موظف است براي جلوگيري از وقوع حادثه و توسعه خسارت و يا نجات موضوع بيمه و لوازم همراه آن، اقدامات و احتياط هاي لازم را كه هركس عرفاً از مال خود ميكند به عمل آورد. چنانچه ثابت شود كه بيمهگذار عمداً از انجام اين اقدامات خودداري نموده است بيمهگر ميتواند به نسبت تاثير قصور بيمهگذار، خسارت پرداختي را تقليل دهد.
ماده 13. خودداري از جابجايي و يا تعمير وسيله نقليه
در صورت بروز حادثه بيمهگذار بايد از جابجايي وسيله نقليه جز به حكم مقررات يا دستور مقامات انتظامي و همچنين تعمير آن بدون موافقت بيمهگر خودداري نمايد.
ماده 14. انتقال حقوق بيمه گذار به بيمهگر
بيمهگر در حدودي كه خسارت وارده را قبول يا پرداخت ميكند در مقابل اشخاصي كه مسئول وقوع حادثه يا خسارت هستند قائم مقام بيمهگذار خواهد بود و بيمهگذار موظف است از هر عملي كه اقدام بيمهگر را عليه مسئول خسارت مشكل و يا نا مقدور ميسازد خودداري نمايد. در غير اين صورت بيمهگر ميتواند خسارت را پرداخت نكند يا در صورت پرداخت خسارت، حق استرداد آن را ازبيمهگذار خواهد داشت.
فصل پنجم - فسخ و انفساخ قرارداد بيمه
ماده 15: فسخ قرارداد بيمه
در موارد زير بيمهگر يا بيمهگذار ميتواند قرارداد بيمه را فسخ نمايد:
الف - موارد فسخ از طرف بيمهگر:
1- در صورتي كه بيمهگذار حق بيمه را به موقع نپردازد.
2- در صورت تشديد خطر مگر آنكه توافق خاصي بين طرفين صورت گرفته باشد.
3- چنانچه بيمهگذار سهواً از اظهار مطالبي خودداري يا اظهارات خلاف واقع بنمايد و مطالب اعلام نشده يا اظهارات خلاف واقع در ارزيابي خطر مؤثر باشد.
ب - موارد فسخ از طرف بيمهگذار:
1- در صورتي كه خطر موضوع بيمه كاهش يابد و بيمهگر حاضر به تخفيف در حق بيمه نشود.
2- در صورتي كه فعاليت بيمهگر به هر دليل متوقف شود.
تبصره - در صورتي كه بيمهگذار بنا به دلايل ديگري متقاضي فسخ بيمه نامه باشد بيمهگر حق بيمه مدت اعتبار بيمه نامه را به روش كوتاه مدت محاسبه و باقيمانده حق بيمه را به بيمه گذار پرداخت ميكند.
ماده 16- انفساخ قرارداد بيمه
در صورتي كه موضوع بيمه به علت وقوع حوادثي كه تحت پوشش اين بيمهنامه نيست از بين برود، بيمهنامه منفسخ ميگردد.
ماده 17: نحوه اعلام فسخ و برگشت حق بيمه
چنانچه بيمه گذار يا بيمهگر بخواهند بيمهنامه را فسخ كنند بايد مراتب را به طور كتبي و رسمي به طرف مقابل اطلاع دهند. اثر فسخ در تمام موارد ده روز پس از ابلاغ مراتب به اقامتگاه طرف مقابل شروع ميشود. در صورت فسخ قرارداد بيمه از طرف بيمهگر يا بيمهگذار يا انفساخ قرارداد بيمه، حق بيمه مدت اعتبار بيمه (به جز در مورد تبصره ماده 17) به صورت روز شمار محاسبه و باقيمانده به بيمهگذار مسترد ميگردد.
تبصره - در صورتي كه ذينفع بيمه نامه شخص ديگري غير از بيمهگذار باشد فسخ بيمهنامه توسط بيمهگذار مستلزم كسب موافقت ذينفع ميباشد. در صورت فسخ از طرف بيمهگر، مراتب بايد علاوه بر بيمهگذار به طور كتبي به اطلاع ذينفع نيز رسانده شود.
ماده 18: انتقال مالكيت وسيله نقليه بيمه شده
در صورت انتقال مالكيت موضوع بيمه به هر يك از انحاء قانوني، بيمهگذار ميتواند بيمهنامه را فسخ و حق بيمه مدت باقيمانده بيمهنامه خود را مسترد نمايد. در صورت عدم فسخ بيمهنامه چنانچه مالك جديد به تعهدات بيمهگذار در مقابل بيمهگر عمل نمايد، تعهدات بيمهگر در قبال مالك جديد ادامه خواهد يافت.
تبصره - چنانچه انتقال مالكيت موضوع بيمه پس از وقوع حادثه اي باشدكه به بيمهگر اعلام نشده است بيمه گر هيچ گونه مسئوليتي براي جبران خسارت هاي وارده در مقابل مالك جديد نخواهد داشت.
فصل ششم - نحوه تعيين و پرداخت خسارت
ماده 19: نحوه تعيين مقدار خسارت
مقدار خسارت قابل پرداخت توسط بيمه گر به ترتيب زير تعيين ميشود. در صورت عدم توافق در مورد ميزان خسارت طبق ماده 22 عمل خواهد شد.
الف - خسارت كلي
موضوع بيمه موقعي بكلي از بين رفته تلقي خواهد شد كه حداقل 60 روز پس از سرقت پيدا نشود يا به علت حوادث مشمول بيمه به نحوي آسيب ببيند كه مجموع هزينه هاي تعمير و تعويض قسمتهاي خسارت ديده آن با احتساب هزينه هاي نجات از 75 درصد قيمت آن در روز حادثه بيشتر باشد.
تبصره 1- در خسارت كلي ملاك محاسبه و تصفيه خسارت، ارزش معاملاتي موضوع بيمه در روز حادثه و حداكثر تا مبلغ بيمه شده خواهد بود. از خسارت كلي، ارزش بازيافتي احتمالي و كسورات مقرر كسر و هزينه متعارف نجات و حمل تا حد مقرر به آن اضافه ميشود مشروط بر اينكه از كل مبلغ بيمه بيشتر نشود.
تبصره 2- ارزش بازيافتي موضوع بيمه توسط بيمهگر تعيين ميشود. در صورت عدم موافقت بيمه گذار با ارزش تعيين شده، بيمهگر پس از تملك موضوع بيمه و انتقال سند، خسارت را با كسر فرانشيز و ساير كسورات و اضافه نمودن هزينه هاي متعارف نجات و حمل پرداخت خواهد نمود.
تبصره 3- با پرداخت خسارت كلي، قرارداد بيمه خاتمه مييابد و چنانچه مدت قرارداد بيمه بيش از يك سال باشد حق بيمه سال هاي بعد به بيمهگذار مسترد ميشود.
تبصره 4- قبل از پرداخت خسارت مربوط به سرقت كلي موضوع بيمه، سند مالكيت وسيله نقليه بيمه شده بايد به بيمهگر منتقل شود.
تبصره 5- چنانچه تا يك سال پس از پرداخت خسارت وسيله نقليه سرقت شده و انتقال مالكيت آن به بيمهگر، وسيله نقليه مذكور پيدا شود بيمهگر موظف است آن را با رعايت آييننامه بازيافت خسارت مصوب شوراي عالي بيمه به فروش رساند و سهم بيمهگذار از مبلغ بازيافتي را با توجه به درصدي كه از خسارت پرداختي كسر كرده است به وي پرداخت نمايد.
ب - خسارت جزئي
خسارت هايي كه مشمول تعريف مندرج در بند الف فوق نيست خسارت جزئي تلقي ميشود. ملاك تعيين خسارت جزئي، هزينه تعمير شامل دستمزد عادله و قيمت روز لوازم تعويضي پس از كسر استهلاك و فرانشيز و اضافه نمودن هزينه نجات و حمل تا حد مقرر خواهد بود. ميزان استهلاك براي قطعات تعويضي (به جز شيشه ها و شيشه چراغها) از شروع سال پنجم توليد وسيله نقليه به بعد براي هر سال 5 درصد و حداكثر 25 درصد خواهد بود.
ماده 20: مهلت و نحوه پرداخت خسارت
بيمهگر موظف است حداكثر پانزده روز بعد از تكميل مدارك و توافق طرفين در خصوص ميزان آن يا اعلام راي داور مرضي الطرفين، هيئت داوري يا دادگاه (موضوع ماده24) خسارت را پرداخت كند. اين مدت براي پرداخت خسارت سرقت موضوع بيمه 60 روز است كه از تاريخ اعلام خسارت به بيمهگر شروع و پس از سپري شدن اين مدت در صورت پيدا نشدن موضوع بيمه، خسارت وارده به موجب شرايط اين بيمهنامه پرداخت ميشود.
تبصره 1- بيمهگر ميتواند به جاي پرداخت نقدي خسارت، موضوع بيمه را در مدتي كه عرفاً كمتر از آن ميسر نيست تعمير كند يا وسيله نقليه مشابهي را در عوض آن به تملك بيمهگذار درآورد. در هر حال فرانشيز و استهلاك به عهده بيمهگذار خواهد بود.
تبصره 2- در صورتي كه مبلغ بيمه شده كمتر از ارزش موضوع بيمه در روز وقوع حادثه باشد بيمهگر فقط به تناسب مبلغ بيمه شده با قيمت واقعي آن در روز حادثه مسئول جبران خسارت خواهد بود.
فصل هفتم : ساير مقررات
ماده 21: بيمه مضاعف
اگر وسيله نقليه موضوع اين بيمه نامه در طول مدت اعتبار قرارداد، بدون قصد تقلب به موجب بيمهنامه يا بيمهنامههاي ديگري در مقابل تمام يا بخشي از خطرات مذكور در اين قرارداد بيمه شده باشد، در صورت وقوع خطرهاي تحت پوشش، بيمهگر موظف است خسارت را جبران و سپس براي دريافت سهم بقيه بيمهگرها به آنان مراجعه نمايد. چنانچه قبلاً تمام خسارت با استفاده از ساير بيمهنامهها جبران شده باشد بيمهگر تعهدي براي جبران خسارت در قبال بيمهگذار نخواهد داشت ولي اگر بخشي از خسارت توسط ساير بيمهگرها جبران شده باشد بيمهگر موظف است براساس نسبت تعهد خود به مجموع پوشش همه بيمهنامهها، خسارت را جبران نمايد.
ماده 22: ارجاع به داوري
طرفين قرارداد بايد اختلاف خود را تا حد امكان از طريق مذاكره حل و فصل نمايند. اگر اختلاف از طريق مذاكره حل و فصل نشد ميتوانند از طريق داوري يا مراجعه به دادگاه موضوع را حل و فصل كنند. در صورت انتخاب روش داوري، طرفين قرارداد ميتوانند يك نفر داور مرضي الطرفين را انتخاب كنند. در صورت عدم توافق براي انتخاب داور مرضي الطرفين هر يك از طرفين داور انتخابي خود را به صورت كتبي به طرف ديگر معرفي ميكند. داوران منتخب، داور سوميرا انتخاب و پس از رسيدگي به موضوع اختلاف با اكثريت آراء اقدام به صدور راي داوري ميكنند. در صورتي كه داوران منتخب براي انتخاب داور سوم به توافق نرسند هر يك از طرفين قرارداد ميتواند تعيين داور سوم را از دادگاه صالح خواستار شود. هر يك از طرفين حق الزحمه داور انتخابي خود را ميپردازد و حق الزحمه داور سوم به تساوي تقسيم ميشود.
ماده 23: مهلت اقامه دعوي
هرگونه ادعاي ناشي از اين بيمهنامه بايد حداكثر ظرف مدت دو سال از تاريخ بطلان، فسخ و يا انقضاي مدت بيمه نامه و در صورت وقوع حوادث تحت پوشش، از تاريخ وقوع حادثه اقامه شود و پس از دو سال مذكور ادعاي ناشي از اين بيمهنامه مسموع نخواهد بود. مرور زمان ميتواند يك دفعه توسط هر يك از طرفين با اظهارنامه رسميقطع شود. در صورت قطع شدن مرور زمان، به مدت باقيمانده مرور زمان يك سال اضافه خواهد شد.
ماده 24: قلمرو جغرافيايي پوشش قرارداد بيمه
پوشش هاي اين قرارداد شامل خسارت هايي است كه در محدوده جغرافيايي جمهوري اسلامي ايران ايجاد شود و تعميم آن به حوادث خارج از كشور مشروط به توافق خاص است.